Eponiemen

in de orthopedische chirurgie

M.P. Somford

Het Brodie abces

Het origineel

In 1832 publiceerde Brodie een serie van drie casus. Deze patiënten hadden zich in de loop van zes jaar aan hem gepresenteerd met vergelijkbare symptomen. Ze presenteerden zich met klachten die minstens tien jaar bestonden; het betrof terugkerende episodes met diepe, zeurende pijn in de tibia die zich vooral in de nacht presenteerden. De klachten waren zo heftig dat de patiënten hun dagelijkse werkzaamheden niet meer konden verrichten. Dokters die eerder bezocht waren, konden de patiënten niet helpen en niet eens een diagnose stellen. De eerste casus die Brodie onderzocht leidde ook niet tot een diagnose of effectieve behandeling en de keus werd gemaakt om het been te amputeren. Dit leidde tot het overlijden van de patiënt een aantal dagen na de ingreep. Bij nader onderzoek van het geamputeerde been vond Brodie in de tibia een walnootformaat holte die gevuld was met donkere pus. Rondom de holte had zich sclerotisch bot gevormd. De holte was ook uitgesproken gevasculariseerd. Twee jaar later presenteerde zich een vergelijkbare casus. Deze patiënt werd succesvol behandeld door de holte in het bot te openen met een botboor en de pus te evacueren. De patiënt herstelde volledig en had nooit meer de zeurende pijn. Drie jaar later werd een derde casus ook succesvol behandeld.1

De man

Sir Benjamin Collins Brodie (1783-1862) was een Engelse chirurg (figuur 1). Als vierde van zes kinderen en zoon van een dominee was er geen geld voor school of universiteit. De kinderen werden door hun vader gedoceerd. Toch lukte het Brodie om in 1801 geneeskunde te gaan studeren in Londen. Dit was geen roeping, maar meer het gevolg van banden die de familie had met belangrijke medici in die tijd. Hij legde zich in de beginjaren met name toe op de anatomie. Toen hij in 1808 assistent-chirurg werd in St. George’s ziekenhuis gebruikte hij deze opgedane kennis veelvuldig. In 1810 werd hij gekozen tot Fellow van de Royal College of Surgeons. Als professor van Vergelijkende Anatomie en Fysiologie, wat hij in 1819 werd, was hij met name geïnteresseerd in aandoeningen van gewrichten. Elke patiënt met gewrichtsaandoeningen die hij behandelde, werd tot in detail genoteerd in zijn aantekeningen. Bij patiënten die waren overleden probeerde hij elk gewricht te ontleden, ook al lag daar niet de oorzaak van het overlijden. In 1828 werd Brodie de hofarts van koning George IV en later William IV en koningin Victoria. Hij beschouwde wetenschap als de dienstmaagd van de praktische geneeskunde. In zijn laatste levensjaren werd Brodie geplaagd door cataract. In 1862 begonnen de klachten van zijn schouder; de onderliggende oorzaak was een maligniteit. Hetzelfde jaar op 21 oktober overleed hij.2

Figuur 1. Sir Brodie in 1839.4

De klinische implicatie Een Brodie abces is een intra-ossaal abces met als voorkeurslocatie de tibia (48,6%) en femur (31.3%). Het is een subacute vorm van osteomyelitis. Het komt het meest voor bij jonge mannen. Gemiddeld bestaan de symptomen twaalf weken voordat de diagnose wordt gesteld. Soms is de etiologie duidelijk (infectie of een trauma) maar over het algemeen niet. Alhoewel conventionele radiologie de eerste stap is in de diagnose (figuur 2), wordt bij kinderen vaak MRI toegepast om het onderscheid te kunnen maken tussen een infectie en een bottumor. Als verwekker wordt voornamelijk de Staphylococcus aureus (65%) gevonden. In 25,8% is er geen groei uit de kweken. De behandeling bestaat uit drainage gevolgd door antibiotica. Aangezien de literatuur met name bestaat uit case reports, zijn de uitkomsten niet goed te bundelen maar bij adequate behandeling lijkt het over het algemeen een goedaardig beloop te hebben.3

Figuur 2. Conventionele röntgenopname van een Brodie abces in de distale tibia.5

Referenties 1. Brodie BC. An account of some cases of chronic abscess of the tibia. Med Chir Trans 1832;17:239–49. 2. Mostofi SB. Who’s who in Orthopedics. London: Springer-Verlag, 2005. 3. Naald N van der, Smeeing DPJ, Houwert RM, Hietbrink F, Govaert GAM, Der D van. Brodie’s Abscess: A Systematic Review of Reported Cases. J Bone Jt Infect [Internet] 2019;4(1):33–9. https://jbji.copernicus.org/articles/4/33/2019/ 4. Publiek domein, wikipedia.org 5. www.radiopaedia.org